امروز و در روزهای آتی اسامی
برندگان جوایز نوبل 2018 اعلام میشود و برنده شدن این جایزه زندگی آنها را
متحول میکند. هر یک از این افراد علاوه بر دریافت صدها هزار پوند،
"عالمانی خطاناپذیر" لقب میگیرند.
به گزارش ایسنا، روزنامه گاردین
با این مقدمه نوشته است: بسیاری از دانشمندان با این"مقدس سازی" دانشمندان
مخالفند و معتقدند جوایز نوبل به شکل خطرناکی با فرآیندهای تحقیقات مدرن
هماهنگ نیستند. به عقیده آنان جایزه نوبل با تاکید بر دستاوردهای فردی، به
جای همکاری، رقابت را تشویق میکند و از این رو خواهان تغییر این سیستم
هستند.
برایان کیتینگ، کیهانشناس دانشگاه کالیفرنیا سن دیهگو در این باره
میگوید: جوایز نوبل مسیری دیگر غیر از چشمانداز بنیانگذار آن طی میکند و
در نتیجه به شدت نیاز به ساماندهی مجدد دارد، چون در حال حاضر این جایزه
به نسخههای قدیمی علم اهدا میشود.
ونکاترمن راماکیشنان، رئیس انجمن سلطنتی و برنده مشترک نوبل شیمی 2009
در کتاب Gene Machine میگوید: جایزه نوبل به یک بختآزمایی جهانی تبدیل
شده و روابط در آن نقش تعیین کننده تری نسبت به ضوابط دارد.
مارتین ریز، ستارهشناس نیز اظهار کرد: جایزه نوبل با ایده عمومی کدام علم مهمتر است تحریف شده است.
وی گفت: فقط جایزه نوبل به سه علم شیمی، فیزیک و فیزیولوژی اهدا میشود و
دانش ریاضیات به عنوان محاسبات، رباتیک و هوش مصنوعی و همچنین علوم زیستی
نادیده گرفته شده است.
کیتینگ، کیهان شناس دانشگاه کالیفرنیا از مقاصد محرمانه کمیته جوایز
نوبل انتقاد کرد و گفت: شما نمیدانید چه افرادی نامزد دریافت جایزه
شدهاند، همچنین نمیدانید چه کسی این نامزدها را انتخاب کرده است. شما فقط
یک سخنرانی ایراد میکنید.
جوایز نوبل برای علم، صلح و ادبیات توسط آلفرد نوبل ایجاد شده است. طبق
گفته کیتینگ از سال 1901 بیش از یک میلیارد دلار به عنوان جایزه به برندگان
اهدا شده و معتبرترین جایزه دنیا است.
اولین دریافتکنندگان این جایزه ماری و پیر کوری، پل دیراک و آلبرت
انشتین بودند، اما بعد از آن افراد زیادی از جمله دیمیتری مندلیف خالق جدول
تناوبی عناصر و لیز مایتنر، کاشف تقسیم هستهای باید نوبل را دریافت
میکردند که چنین نشد.
مقرراتی که بعدها توسط کمیته جایزه نوبل تحمیل شد نیز بیعدالتی را
افزایش داد. یکی از این موارد محدودیت در تعداد دریافتکنندگان جایزه است
که نباید بیش از سه نفر باشد. در نوبل فیزیک سال گذشته کشف نخستین مشاهدات
امواج گرانشی به رسمیت شناخته شد و در این کشف بیش از 1000 دانشمند شرکت
داشتند، اما این جایزه به سه نفر اهدا شد.
کیتینگ گفت: طی تاریخ جایزه نوبل، تنها دو زن فیزیک نوبل را به دست
آوردهاند. اگر در هفته آینده یک زن برنده شود او بعد از 50 سال اولین زن
خواهد بود که این جایزه را میگیرد.
نائومی اورسک مورخ علوم هاروارد میگوید: اعطای جایزه به تنها سه فرد کار شایستهای نیست، چون علوم مدرن نتایج کار گروهی است.
مارتین ریز اظهار کرد: حتی بهترین دانشمندان که تخصص محدود دارند و
نظرات آنها در مورد موضوعات عمومی هیچ جایگاهی ندارد ممکن است برنده این
جایزه شوند.
البته نمونههایی از اهدای این جایزه به گروه نیز مشاهده شده، به طوری
که در سال 2007 ال گور جایزه صلح نوبل را همراه با کل گروه تغییرات اقلیمی
در زمینه گرم شدن کره زمین کسب کرد. صلیب سرخ نیز برنده جایزه صلح شده
است.
کیتینگ گفت: پس باید تغییراتی در روش انتخاب و اهدای جوایز نوبل صورت گیرد تا تمامی نوابغ موفق به دریافت این جایزه شوند.