دانشمندان میگویند، شکلهای کهکشانها میتوانند به شناسایی چین و چروکهای ناشی از انفجار بزرگ در فضا کمک کنند و این راه جدید همچنین میتواند به نقشهبرداری بهتر از کیهان منجر شود.
ستارهشناسان راه جدیدی را برای تشخیص یکی از قدیمیترین ویژگیهای جهان ما پیدا کردهاند. نوسانات صوتی باریون(BAO)، چین و چروکهای ظریفی هستند که در طول ۳۸۰ هزار سال اول آغاز عمر کیهان در ماده کیهانی جریان داشتهاند. امروزه، آنها سوژههای محبوبی در علوم فضایی هستند، زیرا یکی از معدود نشانههای انفجار بزرگ(مهبانگ-Big Bang) هستند که هنوز قابل ردیابی است و مهمتر از همه اینکه ستارهشناسان میتوانند از حضور BAO برای اندازهگیری فواصل کیهانی و همچنین سرعت انبساط جهان استفاده کنند.
در حالی که اخترشناسان از لحاظ تاریخی بر روی خوشههای کهکشانی برای مشاهده این امواج کیهانی متمرکز شدهاند، یک مطالعه جدید با هدف شناسایی برخی از امواج نادیده گرفته شده با نگاه کردن به شکلها و جهتگیری کهکشانها به جای خوشهها به عنوان یک کل انجام شده است.
پژوهشگران این مطالعه میگویند، این ویژگیها میتوانند یک «کاوشگر کیهانشناسی امیدوارکننده» ارائه دهند، در حالی که تاکنون نادیده گرفته شدهاند.
این تیم برای پر کردن این شکاف با مطالعه میزان گستردگی و کشش آن کهکشانها، به موارد عجیب و غریبی در جهتگیری حدود یک میلیون کهکشان پرداخت. این کار به نوبه خود نشان داد که این تعداد کهکشانهای نزدیک به یکدیگر کشش گرانشی وارد میکنند.
سپس پژوهشگران بر روی کهکشانهایی که به شدت کشیده نشده بودند، تمرکز کردند که به عنوان موارد عجیب در پایگاه داده برجسته شدند.
آنتونیو کوئستا، اخترفیزیکدان دانشگاه کوردوبا در اسپانیا و یکی از نویسندگان این مطالعه جدید، میگوید: مساله در آن نقاطی است که کهکشانها در جهتی که باید داشته باشند، قرار ندارند، جایی که آمار به ما میگوید که نوسانات صوتی باریون قرار دارند، زیرا این امواج به عنوان نقاط جاذبه گرانشی نیز عمل میکنند.
بر اساس این مطالعه، از آنجایی که روش جدید تشخیص BAO کاملاً مستقل است، به پژوهشگران در اندازهگیری مکان کهکشانها در جهان و فواصل آنها با دقت بیشتری کمک میکند.
دانشمندان میگویند، این دانش در نهایت میتواند برای نقشهبرداری بهتر از جهان استفاده شود.
این روش جدید همچنین اطلاعات بیشتری را در مورد انبساط جهان نشان میدهد که به خودی خود یک معماست، زیرا با سرعتی در حال شتابگیری است که دانشمندان نمیتوانند کاملاً آن را توضیح دهند.
به گفته این تیم، این مکانیسم همچنین میتواند به محاسبه مقدار ماده تاریک گریزان و انرژی تاریکی که در جهان ما نهفته است، کمک کند. در واقع گمان میرود که این انرژی تاریک باشد که به نوعی باعث گسترش شتابان فضا شده است.
البته این مطالعه جدید اولین تلاش برای شناسایی BAO در جهان نیست. دو تیم مستقل این سیگنال را در سال ۲۰۰۵ هنگام تجزیه و تحلیل دادههای کهکشانهای نزدیک مشاهده کردند. در آن زمان، اندازه سیگنالهای BAO در جهان حدود ۱۵۰ میلیون پارسک بود.
یکی از اهداف تلسکوپ اقلیدس آژانس فضایی اروپا که در اوایل ماه ژوئیه برای شکار ماده تاریک و انرژی تاریک به فضا پرتاب شد، اندازهگیری حداقل برخی از این سیگنالها در سراسر جهان است.
این تلسکوپ که در حدود ۱.۶ میلیون کیلومتر دور از زمین قرار دارد، به تازگی اولین تصاویر ستارهای خود را به زمین فرستاده است.
این مطالعه در مجله Nature Astronomy منتشر شده است.